Wdrożenia sztucznej inteligencji stają się dziś nie tylko modą, ale warunkiem utrzymania konkurencyjności. Coraz więcej firm eksperymentuje z AI, jednak w wielu przypadkach obserwujemy działania fragmentaryczne: pojedyncze projekty, testy narzędzi, spontaniczne inicjatywy pracowników. To droga do rozczarowań i niskiego zwrotu z inwestycji (ROI).
Chaos – szybki efekt, wysokie ryzyko
Oddolne inicjatywy mają swoje zalety – dają poczucie, że „firma ma AI”. To jednak złudny komfort, przypominający fast food: szybko, tanio, ale szkodliwie w dłuższej perspektywie.
Konsekwencje akcyjnych wdrożeń są dobrze znane:
- rozbudowany łańcuch dostaw i brak kontroli nad bezpieczeństwem informacji,
- niesprawdzeni dostawcy i ryzyka ai-compliance (RODO, NIS2, AI Act),
- rosnące koszty licencji i subskrypcji SaaS,
- brak jasno określonych celów biznesowych,
- opór pracowników wobec zmian, a czasem wręcz wrogość wobec AI.
Efekt? Zamiast świeżego powiewu nowoczesności – frustracja, ryzyko i straty.
Strategia zamiast chaosu
Raporty Deloitte[1], McKinsey i Gartnera pokazują jasno: najwyższe ROI osiągają firmy, które odchodzą od eksperymentalnego chaosu i wdrażają AI w sposób zintegrowany i skalowalny.
To wymaga zmiany paradygmatu: uznania że akcyjne wdrożenia AI przypominają podłączenie jednej żarówki w ogromnej fabryce, do której doprowadzono prąd. Potencjał jest, ale pozostał niewykorzystany.
Cel jako punkt wyjścia
Kluczem jest odpowiedź na pozornie banalne pytanie: po co?
Strategiczne podejście oznacza:
- Wyznaczenie celów biznesowych, które AI ma wspierać.
- Mapowanie procesów i wskazanie tych, które mają potencjał automatyzacji lub wsparcia np. agentami AI.
- Określenie wpływu na interesariuszy, wymagania zgodności, ryzyka i szans.
- Dopasowanie zasobów, kompetencji i narzędzi.
- Zarządzanie danymi: pozyskiwanie (w tym ustalenie źródeł), ocena jakości, standaryzacja, zabezpieczanie.
Firmy o największym potencjale automatyzacji muszą zrozumieć, że umiejętność wytarzania i zarządzania danymi stają się strategiczne. W wielu firmach brak dostępu do ustrukturyzowanych dobrej jakości danych to ogromny bloker dla zmian.
Podejście procesowe
Centralna strategia to w istocie procesowe podejście do AI:
- pozwala właściwie ulokować środki,
- zapewnia zgodność z regulacjami (AI Act, NIS2, RODO),
- maksymalizuje szanse na wysokie ROI.
Podsumowanie
AI nie jest gadżetem, który można „dokleić” do firmy. To narzędzie głębokiej transformacji.
Chaotyczne wdrożenia prowadzą do rozczarowań, ale strategiczne, procesowe podejście otwiera drogę do realnej przewagi konkurencyjnej.
Jeśli Twoja firma myśli o AI – zacznij od strategii, nie od eksperymentów.